Imanol Azkoitiak azpeitiar hizkerara itzuli du Oscar Wilderen liburua. Dagoeneko eskura daiteke lan hori Azkoitiko Hizki dendan nahiz Soreasuko Elkargunean.
Imanol Azkoitia itzuli duen liburua eskuetan duela. (Julene Frantzesena)
Aitor Aranak itzulitako
Dorian Grayren egiazko erretratua azpeitiarrerara ekarri du Imanol Azkoitiak (Azpeitia, 1978). Aranak egin zion lan hori egiteko gonbita; izan ere, hainbat euskalkitara egindako itzulpenekin bilduma osatuko du.
Gutun bat baino luzeagoa den zerbait idazten duzun aurreneko aldia dela diozu liburuaren hitzaurrean…
Zer idatziko nuen ba nik! Eskolako lanak-eta egiterakoan idatzi izan dut, baina hortik aurrera… gutxi. Irakurtzea asko gustatzen zait, baina Aitorrek [Arana] esan arte, pentsatu ere ez nuen egin liburu bat idatziko nuenik. Halere, probatzea erabaki nuen.
Erraza egin al zaizu?
Bai, liburuan ez baititut nire ideiak agertu; diktaketa lana izan da. Presarik eta presiorik ez nuen, eta polita izan da. Eguraldi txarra egiten zuenetan aprobetxatu nuen idazteko, eta gustura aritu naiz. Hori bai, idazterakoan eskuetako mina izan nuen. Ba al dakizu zenbat urte neramatzan idatzi gabe!
Zergatik Dorian Greyren erretratua?
Aitor Aranak proposatu zidan. Liburu hori berak itzuli zuen euskara batura, eta orain hainbat euskalkitan ari da jasotzen. Bilduma bat osatuko du euskalkietara egindako itzulpenekin. Izan ere, nik gipuzkeraren aldaera den azpeitiarrera itzuli dut, baina neska bat bizkaierara itzultzen ari da. Arana bera, berriz, nafarrerako bi euskalkitara: zaraitzuera eta izarbeibarrera. Horrez gain, zubererara itzultzeko ere esan dio bateren bati jada. Beraz, nik egin dudana bildumaren zati bat besterik ez da.
Garrantzitsua al da halako lanak egitea?
Ez naiz euskara batuaren oso zalea. Batuak izan behar du administraziorako-eta. Ikastoletan ere landu behar da, noski, baina euskalkietan ere egon behar lukete aldizkariek, liburuek…
Zergatik azpeitiarrez?
Niri proposatu zidalako eta azpeitiarra naizelako. Nik ezetz esan izan banio, agian, zestoarrez egingo zukeen.
Erraza egin al zaizu azpeitiarrerara itzultzea?
Bai, pentsatzen dudan bezala idatzi dudalako. Atera egin zait. Hori bai, arau batzuk jarri nituen idazterako. Adibidez, kontsonante batek hurrengo hitza bustitzen duenean apostrofea jarri dut edo ahoskatzen ditugun letra guztiak erabili egin ditut. Hau da,
ll,
y,
ñ… Hasieran denbora asko pasatzen nuen ondo idazten, baina bukaera aldera askoz errazago jardun nuen.
Azkoitiarreraz ere idatzi dituzu pasarte batzuen zatiak.
Pertsonai batzuek azkoitiarrez hitz egiten dute. Nik ez dut azpeitiar-azpeitiarrez hitz egiten; izan ere, Martirietakoak dira gurasoak, eta etxean martitearrez hitz egiten dut. Kalean, berriz, azpeitiarrez.
Arana izan duzu bidelagun prozesu guztian, ezta?
Berak proposatu zidan, eta asko lagundu dit. Hiru bat hilabetean bukatu nuen itzulpena, baina beste kontu batzuk tarteko, udaberrian heldu genion berriro lanari. Eskuz idatzi nuen, boligrafoarekin, eta Aranarekin egin nituen zuzenketak ordenagailuan. Gainera, argitaletxea du hark, eta berak kaleratu du.
Idazten jarraitzeko grinarik piztu al zaizu?
Printze Txikia itzultzen hasi nintzen. Biblia eta hori izango dira gehien itzuli diren liburuak. Hasi eta gero esan zidan Aranak uzteko, egile eskubideak luzatu zituztelako egilearen senideek eta, ondorioz, argitaratzeko diru mordoa ordaindu behar zelako. Lan hori utzi egin nuen, baina berriz ere idatziko nuke.
