Bizitzaz Blai egitasmoa abian da Azpeitian. Errepideko istripuen eta haien ondorioen gordintasuna bertatik bertara ezagutu dituzte ikasleek.
Soreasuko atzoko saioetako protagonistak. (Mailo Oiarzabal)
“Alkohola, drogak eta abiadura, nahasketa txarra dira”. “Istripu ia guztiak saihes daitezke, zentzuz jokatuz gero”. “Pentsatu zuen inguruan zenbat jende gazte zauritu den, edo hil”. Horrelako eta antzeko esaldi asko entzun dituzte gaur goizean Azpeitiko Soreasu antzokian bi txandatan –10:00etan eta 12:00etan– elkartu diren herriko eta inguruetako DBHko eta Batxilergoko ikasleek. Ez ziren izango aurrez inoiz entzun gabeak, baina gaurkoan errepideko istripuak eta haien ondorioak oso gertutik bizi izan dituztenen ahotik iritsi zaizkie, zuzen, eta jazoera gordinen kontakizunen testuinguruan.
Errezilen hasitako bideari tiraka, Azpeitiko Udalak abiaduraren arriskuez kontzientziatzeko eta errepideetan istripuak saihesteko abian jarri duen Bizitzaz Blai egitasmoaren aurreneko plazaratzea izan da Soreasukoa.
Road Show izenburuarekin, istripu baten nolabaiteko irudikapena taularatzea zen asmoa. Baina, hori baino gehiago, istripu bat gertatzen denean tartean suertatzen diren eragileek egoera horiek nola bizi dituzten jakiteko baliagarria izan da eszenaratzea, baita istripu larrien ondorioz bizitza hankaz gora jartzea zer den ondo asko dakitenen esperientziak ezagutzeko ere. Azpeitiko bi udaltzain, bi suhiltzaile, DYAko Donostiako boluntarioa, herriko anbulatorioko medikua, 19 urterekin izan zuen auto istripuaren ondorioz gurpildun aulkian gelditutako gizona, beste istripu baten erruz semea tetraplegiko duen emakumea eta, bukatzeko, Jorge del Cid auto gidaria igo dira oholtzara beren testigantzak ematera.
Batzuen eta besteen hitzek, eta komediatik gutxi izan duen showaren gainerako elementuek, balio izan dute ikus-entzuleak eta errepideko istripuen ondorio latzak aurrez aurre jartzeko.
“Ez gara harrizkoak”
Parrandako giroa irudikatuz, musika ozenarekin eta argi-dantzarekin hasi da emanaldia, eta ikusle gazteak giroan sartuta, barre eta oihu. Bat-batean, ordea, aldatu da giroa, auto istripu larrien eszenak jasotzen zituen bideo gogorraren txanda iritsi denean; fikziozkoa zen bideoa, baina bazuen nahikoa gordintasun, festarako gogotik isiltasunera eramateko. Aipatutako testigantzen txanda etorri da ondoren; hor, hizlarien jarduna adi-adi jarraitu dute guztiek, hitzartze bakoitzaren bukaerako txaloek bakarrik eteten zuten isiltasuna.
Udaltzainek, suhiltzaileek eta DYAko boluntarioak istripu baten abisua jasotzen dutenean sortzen zaien tentsioa eta egoerari aurre nola egiten dioten azaldu dute, bakoitzak bere eginkizunetik. Baina, horretaz gain, arrazoi batengatik edo bestearengatik bereziki gogoan dituzten kasuak kontatu dituzte; momentu gogorrak berreskuratu dituzte oroimenetik, hunkitzeraino. “Gu ez gara harrizkoak”, gogorarazi die gazteei suhiltzaileetako batek. Hildako bat utzi zuen auto istripu bat ekarri du gogora; noiz eta nola jaso zuen deia, istripura bidean ibilitako burutazioak, iritsitakoan nola bete zuen bere lana eta, bukatutakoan, matrikula eta kotxea ezagunak eginda, hildakoari begiratu eta aurpegi ezagun bat ikusi zuen unea: “Nire ezkontzan izan zen pertsona bat zen. Non bizi zen banekiela esan nien ertzainei eta, haiek, inporta al zitzaidan familiari albistea neuk ematea. Ez dakit nondik atera nituen indarrak, baina joan nintzen”.
Udaltzainei ere tokatzen zaie inoiz berri txarren eramale izatea. “Nire momentu latzena izan da ama bati alaba istripuan hil zela esan behar izan nionekoa. Juanita zen amaren izena, nire amarena bezala. Haren begirada ez dut sekula ahaztuko”, gogoratu du Inma Aramendi udaltzainak. Jon Ulibarri lankideak, berriz, errepidean hildako eskualdeko gazteen izenak bota ditu: “Jon, Jagoba, Joseba, Mikel, Josu, Xabier. Gazteak ziren, zuek bezala. Ilusioak eta asmoak zituzten. Baina momentu jakin batean hartutako erabaki txar baten ondorioz, heriotzarekin topo egin zuten”.
“Gugan dago”
Istripu larrien protagonista zuzenen txandan, 19 urterekin gurpildun aulkiarekin bizitzen ikasi behar izan zuen Mikelek bere auto istripua nola gertatu zen kontatu du. “Eguraldia txarra zen, baina azkarregi sartu nintzen bihurgunean”. Urteak joan dira ordutik, eta berari gertatukoaren adibidea eta esperientzia jendaurrean azaldu nahi ditu, momentu batean bizitza guztiz nola alda daitekeen erakusteko. Eta, berriro, erabaki zuzenak hartzearen garrantzia azpimarratzeko: “Bizitza opari bat da eta gozatu egin behar da, baina pentsatuz gauzak ondo egin behar direla. Gugan dago gauzak ondo egitea. Nik gaur esandakoekin lortzen badut zuek gauzak ondo egitea, gustura gelditzen naiz”.
Arantxa Lizasoren semea tetraplegiko gelditu zen 17 urterekin, 2000. urtean. Ekainaren 17 hartan goizaldeko hiruretan jaso zuen lehen deitik hasi eta semea Toledoko ospitaletik etxera bueltatu arteko prozesu luze, gogor eta zaila ia pausoz pauso kontatu die Lizasok Soreasun elkartutakoei. “Txarrena alta eman zioten eguna izan zen: etxera, errealitatera, nola egin aurre bizitza berriari… Galdera asko ziren”. Bukaeran, txaloen partez minutuko isilunea eskatu du, “errepidean hil diren gazteen alde”, haietako batzuen argazkiak atzean zituela. Gehiago ez izatea, hori da orain erronka.
Soreasuko lehen saioko argazki bilduma ikusgai dago
Uztarria.eus-en.
