Bilatu
Sartu
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Aia
      • Aizarnazabal
      • Azkoitia
      • Azpeitia
      • Beizama
      • Errezil
      • Getaria
      • Orio
      • Zarautz
      • Zestoa
      • Zumaia
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritziak
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • Herriak
    • Aia
    • Aizarnazabal
    • Azkoitia
    • Azpeitia
    • Beizama
    • Errezil
    • Getaria
    • Orio
    • Zarautz
    • Zestoa
    • Zumaia
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
  • Iritzia
  • Agenda
    • Egutegia
    • Zerrenda
    • Gaur
  • Gehigarriak
    • HARA!
    • Zorion agurrak
    • Eskelak
    • Zerbitzuak
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Sartu

Vanesa Ugarte: "Zaldien moduan biziko bagina, askoz ere hobeto biziko ginateke"

Zestoa
Gizartea

Zaldi hezitzailea eta animalia horien jokabidean aditua da Vanesa Ugarte zestoarra. Urte asko daramatza zaldiekin lanean, eta gaur egun, umeei nahiz helduei dakien hori transmititzen saiatzen da.

Vanesa Ugarte.
2020/02/19
Ihintza Elustondo

“Kaixo txikiak”, esanez agurtzen ditu Vanesa Ugartek (Zestoa, 1974) bere zaldiak. Bera adinako bost badira, ordea, gutxienez; “baina hauek beti izango dira nire txikiak”, dio. Peru, Ihintza, Po… Animalia bakoitzak bere izena du, baita bere historia eta izaera ere. Hemezortzi zaldi dituen arren –gehienak Zestoan eta beste batzuk Aian–, ondo baino hobeto ezagutzen du haietako bakoitza. Izan ere, hogei bat urte daramatza zaldiak behatzen, hazten eta hezten.

Noiz sortu zen zaldiekiko zure miresmena?

Beti izan naiz animaliazalea, baina ez bereziki zaldizalea. Topatu dudan animalia topatu dudala, harekin harreman ona izaten saiatu naiz beti. Zaldiekiko miresmena, ordea, Lucy Reesekin topo egin nuenean piztuko zitzaidan, agian. Sekula izan dudan irakaslerik onena da Lucy, zalantzarik gabe; bera izan da bide hau ireki didana. Etologoa da Lucy, Galeskoa, eta bizitza guztia darama zaldien jokabidea aztertzen. Zaldien munduan murgiltzen hasi nintzenean, haren ikastaro batera joan nintzen, eta nire zalantza asko argitu zituen. Izan ere, mendi behorrak lasai ikusten nituen, baina zalditegietako zaldiek ez zidaten bake hori transmititzen. Ez nekien zer gertazten zen, eta nituen galdera askori erantzuna aurkitzen hasi nintzen hari esker. Orduan, buru-belarri hasi nintzen zaldiekin lanean. Gainera, bost urtez Venezuelara joan ginen Lucy eta biok, hango zaldi basatiak aztertzera, eta horrek asko markatu ninduen.

Zalditegietako zaldiak sarritan ez direla egoera onean egoten aipatu duzu. Zer izan behar da kontuan zaldi bat ondo hazteko eta hezteko?

Zaldiekin ari bagara, lehenik eta behin, animalia bere egoera naturalean ezagutu behar dugu; nire lanaren oinarria horixe da. Nola bizi dira zaldiak gu gabe? Zergatik daukate daukaten gorpuzkera? Zergatik bizi dira taldeetan? Galdera horiek badituzte erantzunak, eta konturatzen zara dena zerbaitegatik dela. Behin hori jakinda, zaldiak gure etxeetara ekartzen ditugunean, saiatu behar gara animaliak beren egoera naturaletik ahalik eta gertuen mantentzen. Izan ere, beraiek horrela bizi beharra dute, lasai biziko badira. Gizakiok behar batzuk ditugun bezala, zaldiek ere beraienak dituzte.

Zer behar ditu zaldi batek?

Batetik, askatasuna, mugitu beharra; horrek ez du esan nahi egun guztia korrika ibili behar denik, baina bere espazioa behar du. Bestalde, lagunak behar ditu, taldeak babesa emango diolako. Eta hirugarren behar nagusia da ordu asko pasatu behar dituela mastekatzen, ahoa mugitzen; egun guztian mastekatzen egotea komeni zaie, eta horrela, beraien hortzen desgastea ondo mantentzen dute. Hiru gauza horiek oso garrantzitsuak dira.

 

Hipikarako erabili izan da sarri zaldia inguruotan, eta zure arabera, gauza asko ez dira ondo egin mundu horretan. Zer da zaldi batentzat onuragarria?

Lehendabizi jakin beharko genukeena da zer ez zaion komeni zaldi bati, zer ez genukeen egin beharko; eta hor zerrenda luze bat egin genezake. Eta noski, lehen-lehenik, lagun egin behar dugu zaldia; baina benetako laguna izan behar du, faltsukeriak ez du balio. Zaldia behin lagun egin eta lasai dagoela ikusten dugunean, noski bere gainean ibil gaitezkeela. Baina zaldi gainean ibiltzeko moduak eta moduak daude, eta gauzak txukun egin daitezke, edo ez. Beraien gorputzari eta mugimenduari ahal den traba gutxien eginez eta elkar ulertuz egin ditzagun gauzak. Guk disfrutatzeko egingo ditugu gauzak, baina beraiek ere disfruta dezatela gurekin dauden bitartean. Bestela, itsusia da harremana.

Zaldien inguruko ikastaroak ematen dituzu. Animalia horiekin halako esperientzia izanda, besteei zer transmititzen saiatzen zara?

Zaldiak nolakoak diren ezagutarazten saiatzen naiz, eta nola zaindu behar diren erakusten, sentsibilizatzen eta maitatzen irakasten. Gure esku dago zaldien bizimodua nolakoa izango den, eta gauza horiek guztiak transmititzen saiatzen naiz, bai umeei, bai helduei. Zaldiak ondo zaintzen irakasten saiatzen naiz, eta ez zaldiak bakarrik, baizik eta inguruan dugun dena; izan ere, dena dago lotuta. Maitatu eta zaindu beharra daukagu ingurua.

Arazoak dituzten zaldiekin etortzen al zaizu jendea laguntza eske?

Bai. Niretzat politena horixe da: nik laguntza ematen dudan arren, gero norbera bere zaldiarekin aurrera egiteko gai izatea. Nik nahi dudana da, jendeak bere etxean animaliak baldin badauzka, animalia horiek ezagutzea eta ahalik eta ondoen edukitzea.

Nola deskribatuko zenuke zaldia?

Zaldia ondo baldin badago, bere beharrak aseta bizi baldin bada, oso animalia lasaia da. Zentzumen guztiak adi izaten ditu beti, harrapari bat agertzen bada ere. Zaldiak belarjaleak dira, eta oso okel ona dute gorputzean; horregatik daude diseinatuta harrapariek ez harrapatzeko, eta horregatik antolatu dira taldeetan. Beraien helburua da bizirautea eta ugaltzea, espezieak aurrera egiteko. Kuxkuxeroak ere badira, gorputz atletikoak dituzte eta oso bakezaleak dira. Ondo badaude, noski.

Inguruotan zaldi asko al dago?

Noski daudela. Dena den, ez da hemen zaldien kultura handirik egon; garai batean, behia zen etxean zegoena eta baratzean laguntzen zuena. Dena behiarekin egiten zen, baina gure mendietan beti egon dira pottokak, bazterrak garbitzen.

Zer ikas dezake gizakiak zaldiengandik?

Gauza pila bat. Batetik, beraien bizitza soziala nolakoa den aztertzen badugu, eta beraien moduan biziko bagina, askoz ere hobeto biziko ginateke; askoz ere lasaiago, eta beste harmonia batean. Horretaz aparte, animaliek ez zaituzte epaitzen: ez dizute esaten gaiztoa edo itsusia edo potoloa zarenik; zure jarrera jatorra bada, haiei berdin zaie, eta guk ere hala jokatu beharko genuke. Alde horretatik, barnean ez daukazun indar hori aurkitzen laguntzen dizute. Gainera, horrelako animalia eder bat lagun egiteak emozio aldetik gauza asko askatzen laguntzen du. Beraiekin naturan zaudenean ematen dizkizuten balioak izugarriak dira. Norberak bere burua ezagutzen ere ikasten du zaldiekin egonda. Haien gainean jartzerakoan, sentsibilizatzen ikasten duzu; izan ere, sentitu egin behar duzu azpian daramazun zaldia, oreka lantzen duzu…

Zergatik maite dituzu hainbeste zaldiak?

Maitagarri batzuk direlako. Oso animalia ederrak dira, eta hainbeste merezi dute. Beraiek ere maite naute ni, e! Baina beraien erara. Gure etxeetan daude, eta gure eskuetan dago beraien bizimodua nolakoa izango den. Maite? Denak maite beharko genituzke: zaldiak, txakurrak, txoriak, zuhaitzak… Dena politagoa izango litzateke, eta mundua hobeto joango litzateke.

Urola Kostako albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa dugu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Iruzkinen atala

Azken 3 egunetako irakurrienak

1

Beste 60 kasurekin, Azpeitiko intzidentzia tasak milako langa pasatu du

2021/01/25
Urola kosta
2

Gauerditik indarrean diren murrizketa berrien inguruko argibide batzuk

2021/01/25
Urola kosta
3

Udal instalazioak hamabost egunez ixtea erabaki du Azpeitiko Udalak

2021/01/25
Azpeitia

Zozketak

ALBAOLA ITSAS KULTUR FAKTORIA

Eskaintzak

IBUR HIPIKA KLUBA

Gure berri

Urola Kostako HITZA, aurrera egiteko prest

Hemeroteka

Papereko zenbakiak PDF formatuan

+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara

Hara!

Urola kosta

HARA! Grises taldeak 'Galdu arte' abestiaren bideoklipa kaleratu du

2021/01/21
Anartz Izagirre
Urola kosta

Txiki eta Otaegiri kantata eskaini zieneko pasadizoa kontatu du Urkok

2021/01/17
Julene Frantzesena
Urola kosta

Eskualdeko hainbat musika talderen diskoak 2020ko kutunenen artean

2021/01/08
Julene Frantzesena
Urola kosta

Pirinioen faltarik ez

2021/01/06
Julene Frantzesena
Urola kosta

1,1 kiloko onddoa aurkitu du Ricardo Elorza azkoitiarrak

2020/11/05
Andoni Elduaien
Urola kosta

HARA! Kalean da Malen Amenabarren ilustrazioekin osatutako 'Bi txantxangorri haritz adarrean' liburua

2020/10/27
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

ETB1eko 'Artefaktua' saioan Maite Lopez Las Heras idazle azkoitiarra elkarrizketatu dute

2020/10/25
Andoni Elduaien
Urola kosta

Jose Cruz Gurrutxaga azkoitiarrak bakarrizketa eskaini du ETB1eko 'Barre Librea' saioan

2020/10/25
Andoni Elduaien
Urola kosta

HARA! Miren Nogales aktorea agertu da ETB1eko 'Sukalerrian' saioan

2020/10/19
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Urriaren erdian, Ibai-Eder urtegia inoiz baino beteago

2020/10/14
Julene Frantzesena
  • 943 89 00 17 / 943 81 38 41
  • urolakosta@hitza.eus
  • Araba kalea 25, 20800 - ZARAUTZ
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaraz modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako, zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Gainera, BERRIAlaguna bazara eta HITZAkide egiten bazara, katilu bat oparituko dizugu:

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea.

HITZAkide izan nahi dut

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Webgune honek berezko eta hirugarrenen cookie-ak erabiltzen ditu nabigazioa optimizatzeko eta lan analitikoak egiteko. Informazio gehiago nahi izanez gero, gure Cookie Politika irakurri dezakezu.

OnartuUkatuKonfigurazioa

Privacy & Cookies Policy

Cookien konfigurazioa

Webgune honek berezko eta hirugarrenen cookie-ak erabiltzen ditu nabigazioa optimizatzeko eta lan analitikoak egiteko. Hauek bi multzo nagusitan bereizten dira: beharrezkoak eta ez beharrezkoak.
Beharrezkoak
Always Enabled

Webgunearen funtzionamendu egokia bermatzeko beharrezkoak diren cookieak dira. Multzo honetan webgunearen oinarrizko funtzionalitateak eta segurtasun ezaugarriak bermatzen dituzten cookieak soilik sartzen dira, baina ez dute inolako informazio pertsonalik gordetzen.

Ez beharrezkoak

Webgunearen funtzionamendu egokirako beharrezkoak ez diren cookieak dira. Analisia egiteko eta bestelako eduki barneratuen bidez erabiltzailearen datu pertsonalak biltzeko soilik erabiltzen dira. Derrigorrezkoa da cookieak webgunean erabili aurretik erabiltzaileak baimena ematea.