Bilatu
Sartu
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Aia
      • Aizarnazabal
      • Azkoitia
      • Azpeitia
      • Beizama
      • Errezil
      • Getaria
      • Orio
      • Zarautz
      • Zestoa
      • Zumaia
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritziak
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • Herriak
    • Aia
    • Aizarnazabal
    • Azkoitia
    • Azpeitia
    • Beizama
    • Errezil
    • Getaria
    • Orio
    • Zarautz
    • Zestoa
    • Zumaia
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
  • Iritzia
  • Agenda
    • Egutegia
    • Zerrenda
    • Gaur
  • Gehigarriak
    • HARA!
    • Zorion agurrak
    • Eskelak
    • Zerbitzuak
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
egin zaitez
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
Sartu

Aginte makila

2019/03/07
Jesus Mari Olaizola "Txiliku"

Agintzea ez da gauza erraza. Hala ere, batzuek ez dute behar izaten aginte-makilarik beren boterea edo lidergoa ezartzeko. Liderrak dira. Berezko liderrak. Beste batzuk, aginte-makila handienarekin ere, ez dugu inoiz agintzen ikasiko.

Agintzen duen bakoitzeko ezinbestekoa da obedituko duen norbait, bat bakarra bada ere. Agindu eta obeditu, agintaria eta mendekoak. Horrelakoak dira kontuak: agintariari men egitea ezinbestekoa da, eta, hainbat erakundetan, behekoek goikoei beharrezko obedientzia nahitaezkoa, derrigorrezkoa.

Beraz, aginte-makilari men, eta aginte-makila dioenak berdin esan dezake galoi, izar, gerriko-banda edo beste edozein aginte-ikur. Militarrek egina dute izateko era bat modu horretako erlazio bertikalarekin. Agintzen ikasteko akademiak dituzte, gainera, eta obedientzia bertute bilakatu dute.

Baina beti ez da nahikoa izaten agintzen ikastea. Honako hau agintea galdu zuen militar baten historia da.

Domingo Egaña izena zuen, eta getariarra zen, 1815. urtean jaioa. Lehenengo Karlistada hasi zenean hemezortzi urte zituen. Ez dakigu noiz eman zuen izena Karlos Maria Isidro Borboikoaren mendeko armadan, baina garbi dago han zela karlistek Getariako herria hartu zutenean 1836ko Urteberri egunean, zauritu egin baitzuten. Hogeita bat urte betegabe zituen. Gero, Oriamendi eta Andoaingo guduetan borrokatu, berriro ere zauritu, eta Gipuzkoako 8. batailako agintari izendatu zuten, koronel graduarekin.

Bergarako Besarkada ez zuen onartu eta mugaz bestalde deserrira joan zen. Hogeita lau urte zituen. Handik hamarrera, bigarren karlistada piztu zenean, berriro borrokara itzuli zen, 150 boluntarioekin. Hilabetez moldatu zen nola edo hala, baina bigarren altxamendu hark ez zuen arrakasta handirik izan Euskal Herrian, eta beste behin ihesi egin zuen. Oraingoan Mexikoraino joan zen.

Hala ere, 1872. urtean Don Karlos VII.a Borboikoa Espainiara itzuli zenean eta karlistak hirugarren altxamendua antolatu zutenean, gure Domingo Egaña, herrena, beso-txangoa eta berrogeita hamazazpi urte bizkar gainean, Mexikotik etorri eta Don Karlosen agindupean jarri zen berriro. Karlisten errege zen Don Karlosek brigadier izendatu zuen eta Gipuzkoako komandante nagusi izendatu.

Badirudi hasiera distiratsu baten ondoren (Urnieta, Buruntza…) Egañaren izarra itzaltzen joan zela. Bere Getaria maiteari (soldadu liberalak han gotortu ziren) setio jarri zion, baina ez zuen menderatzea lortu. Garai honetakoa da Zarauzko hondartzan noizbehinka agertzen den Gustav Wilhem itsasontzia, beste historia interesgarri bat duena. Beraz, Egañak aginte-makila galdu zuen, eta karlistek gerra.

1876. urteko otsailean, Lizarra erori zen liberalen eskuetan, eta Don Karlos Frantziarantz abiatu zen ihesi; atzean karlisten iparraldeko armada desegiten hasi zen. Don Karlosek agindu zion Egañari antolatzeko Gipuzkoako batailoiak. Egañak hitzaldi suharra egin omen zuen desegiten ari zen soldadu-jende haien aurrean. Haserrea. Traidore eta desertore hitzak erabili omen zituen. Soldaduek haiek beraiek hil zuten Orreagan.

F. Apalategi Igarzabalen Karlisten eta liberalen gerra-kontaerak liburuan bi arrazoi kontatzen dira Egañaren agintearen gainbeherarako.
“Zergatik kendu zioten aginte-makila Egañari?” galderari erantzun hau ematen zaio:

– Egaña kementsua zen, hainbatetan erakutsi zuenez, baina ezagutza militarrik ez zuen. Eta, gero, memelokeria hura. Hirurogei urtetik gorako gizona hala maiteminduta hemezortzi urtera doi-doi iristen zen neskatila hartaz…

Denen barre-eragile bihurtu zen. Aginte guztia galdu zuen.

Urola Kostako albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa dugu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Azken 3 egunetako irakurrienak

1

Jende ugari gerturatu da Zarauzko Erdi Aroko Azokara

2019/12/06
Zarautz
2

Irudietan: Festa eta giro ederra nagusi Orion, San Nikolas egunean

2019/12/06
Getaria
3

AP-8an zirkulazio arazoak daude, Zarautz parean

2019/12/06
Zarautz

Eskaintzak

AIKUR erleen museoa. 2x1 sarrera

Gure berri

Urola Kostako HITZA, aurrera egiteko prest

Hemeroteka

Papereko zenbakiak PDF formatuan

+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara

Hara!

Urola kosta

HARA! Aiar ugari elkartu da 'Lau Teilatu' abestia bertsionatzeko

2019/12/06
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Garikoitz Mendizabal, 'Oholtzan' saioko protagonista

2019/12/02
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Euskara batuaren sesioa izan dute hizpide bailarako lau kidek

2019/11/26
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Udane Juaristi ari da Anton Abbadia sarirako oroigarria egiten

2019/11/20
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Iritsi dira lehen elur malutak Xoxotera

2019/11/16
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Boto baliogabe bitxia, berriro, Urrestillan

2019/11/11
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Negu Gorriak-eko kideak elkarrekin entseatzen

2019/11/06
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Felix Zubia HITZAko kazetariaren azaletik kantari

2019/11/06
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Itxura berezidun pagoa, Izarraitzen

2019/10/29
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Josu Azpillaga azpeitiarra Euskadi Irratiko 'Mezularia' saioan elkarrizketatu dute

2019/10/25
Urola Kostako Hitza
  • 943 89 00 17 / 943 81 38 41
  • urolakosta@hitza.eus
  • Araba kalea 25, 20800 - ZARAUTZ
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
Laguntzaileak
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

egin zaitez HITZAkide

Webgune honek cookie-ak erabiltzen ditu zure nabigazioa errazteko, publizitatea erakusteko eta analisi estatistikoak egiteko.Onartu
Informazio gehiago nahi baduzu, kontsultatu hemen.  

Privacy & Cookies Policy

Necessary Always Enabled