Bilatu
Sartu
  • izan HITZAKIDE
  • nor gara
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Aia
      • Aizarnazabal
      • Azkoitia
      • Azpeitia
      • Beizama
      • Errezil
      • Getaria
      • Orio
      • Zarautz
      • Zestoa
      • Zumaia
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritziak
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • Herriak
    • Aia
    • Aizarnazabal
    • Azkoitia
    • Azpeitia
    • Beizama
    • Errezil
    • Getaria
    • Orio
    • Zarautz
    • Zestoa
    • Zumaia
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
  • Iritzia
  • Agenda
    • Egutegia
    • Zerrenda
    • Gaur
  • Gehigarriak
    • HARA!
    • Zorion agurrak
    • Eskelak
    • Zerbitzuak
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
  • izan HITZAKIDE
  • nor gara
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
Sartu

J.M. Olaizola 'Txiliku' 'Puntuka': 'Karisma'

2018/11/08
Urola Kostako Hitza
Era batera edo bestera bakegarai laburrak izan dira Euskal Herrian azkeneko berrehun urtetan. Independentzia Gerratik hasita (1808-1814), ia arnasarik hartzeko barealdi bat gabe, XIX. mendean zehar berrogeita zazpi urtez borrokak sortu zituzten Karlistaldiak (1833-1876). Foruekin, boluntarioak bakarrik joaten ziren gerrara, baina haiek galdu ondoren (1876), kintoak tiratzen hasi ziren hegoaldeko lau probintzietan, hau da, gizon gazteak soldaduska egitera (eta gerrara joatera) behartu zituzten. Eta ez zen gerraren faltarik izan, ez hegoaldeko euskaldunentzat, baina ezta iparraldekoentzat ere: Kubako Gerra (1868-1898), Filipinetakoa (1896-1898), Lehen Mundu Gerra (1914-1919), Afrikakoa edo Rifekoa (1911-1927), Espainiakoa (1936-1939), Bigarren Mundu Gerra (1939-1945), Aljeriako Independentzia Gerra (1954-1962)… Harridura sortzen du, neurri batean, Karlistaldietan nola lortzen zituzten soldaduak “behartu” gabe, edo, nahiago bada, nola baziren karisma bereziko pertsonaiak jendea bereganatu eta partidak osatzen zituztenak. Karismadun horietako batzuen izenak ezagutzen ditugu: Zumalakarregi jeneral menderaezina, Santa Kruz apaiza… Beharbada gogoratuko dugu apaizaren idazkari izan zen Kaperotxipi zarauztarra, baina beste zenbaiten izenak eta izanak ahaztu zaizkigu dagoeneko. Bada, esaterako, Juan Antonio Makazaga zeritzan Orioko bikario bat karlisten aldeko partidak antolatzen aritutakoa. Ez omen zuen San Kruz apaizak zuen adinako karisma, baina izan omen zuen bere itzala. Bada, baita ere, beste zarauztar bat Leon aldean partidak antolatzen ibilia. Pedro Jose Balantzategi Altuna izena zuen; aita Arrasatekoa eta ama (Maria Josepa Altuna) zarauztarra zituen. Militarra (infanteriako kapitaina) eta politika-gizona, Leonen aurkitu zuen emaztea eta bizilekua eta bertako alkate izan zen bi alditan, bietan Isabel II.aren itzalpean. 1868. urtean Isabel erreginatzatik bota zutenean, Balantzategi partidu karlista aldera irauli zen politikoki, eta lurralde foruzaleetatik (Euskal Herria, Katalunia…) aparteko lurraldean harrigarriagoa iruditzen zaigun altxamendua bultzatu zuen 1869an. Zarauztarraren asmoa Leondik Palentzia eta Santander aldera zabaltzea zen, eta handik, karlisten muin eta mamia zen Nafarroako jendearekin batzea. Astorgan saiatu eta porrot egin ondoren, mendirantz abiatu eta taldea osatzen joan zen. Altxamenduak Espainian arrakastarik ez zuela izan jakin zuenean, atzetik zituen soldadu eta guardia zibilei ihes egiteko premia larria zuen; Palentziako mendietatik aurrera egin eta Portugalera iritsi nahi zuen. Ez zuten probintziatik irteterik izan. Atzetik zetozenak Velilla del Río Carrion inguruan harrapatu zituzten eta tiroketa gogor baten ondoren Balantzategi eta beste bi kide bakarrik geratu ziren. Valcoberora joan ziren, hango apaiza ezaguna baitzuten, baina guardia zibilek atxilotu eta herriko kanposantuko paretan fusilatu zituzten hirurak. 1869ko abuztuaren 6a zen. Altxamenduak egun batzuk besterik ez zuen iraun. Pedro Josek emazteari bidalitako gutun hunkigarrian dio: “Ni ez naiz politikoa izan… inoiz ez ahaztu erlijioagatik hil nautela”. Erlijioak itsutzen zuen boluntario-jende hura?

Urola Kostako albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa dugu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Iruzkinen atala

Azken 3 egunetako irakurrienak

1

Bakarne, Unai eta Iratik irabazi dute Beizamako sanpedroetako patata tortilla txapelketa

2022/07/02
Beizama
2

Odriozola eta Iribar garaile Zumaiako esku pilota txapelketa herrikoian

2022/07/02
Zumaia
3

Lehen bi zatiak eginda, lehia betean murgildu dira IV. Goilurrak Rallyko partaideak

2022/07/02
Azkoitia

Eskaintzak

ARRANTZALEEN MUSEOA

Gure berri

Urola Kostako HITZA, aurrera egiteko prest

Hemeroteka

Papereko zenbakiak PDF formatuan

+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara
+
  • Gure berri
  • Zozketak
  • Eskaintzak
  • Hemeroteka
  • Nor gara

Hara!

Urola kosta

HARA! Duchenne gaixotasunari buruzko dokumental batean parte hartuko du Iren Reyes azpeitiarrak

2022/06/02
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Inazio Olazabal eta Igone Arruti beizamarrak elkarrizketatu dituzte Euskadi Irratian

2022/04/17
Ihintza Elustondo
Urola kosta

HARA! Migel Angel Uzkudun 'Anbu', ETB1eko 'Sukalerrian' saioan

2022/04/13
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Iker Ezama elkarrizketatu dute 'Eugeniren txokoa' kanalean

2022/02/17
Ihintza Elustondo
Urola kosta

HARA! Erik Balentziaga eskubaloi jokalari zarauztarra, 'Helmuga' saioko protagonista

2022/02/14
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Alaia Juaristi, Olinpiar Jokoen atarian Basque Teamek egindako bideoan

2022/02/02
Julene Frantzesena
Urola kosta

HARA! 'Koiteretzia' liburuaz hizketan aritu da Iñaki Segurola ETB1eko 'Artefaktua' saioan

2022/01/30
Anartz Izagirre
Urola kosta

HARA! 1958an Zestoan izandako tren istripu bat, irudietan

2022/01/26
Anartz Izagirre
Urola kosta

HARA! Julen Azpiazu modelo azpeitiarra, Milango Modaren Astean

2022/01/18
Urola Kostako Hitza
Urola kosta

HARA! Eskualdeko hainbat lagunek egin dute bat Arantzazuko adierazpenarekin

2021/12/20
Julene Frantzesena
  • 943 89 00 17 / 943 81 38 41
  • urolakosta@hitza.eus
  • Araba kalea 25, 20800 - ZARAUTZ
  • Nor gara
  • Cookieak
  • Pribatutasun politika
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea.

HITZAkide izan nahi dut

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.